โครงการ กข.คจ.

โครงการแก้ไขปัญหาความยากจน  (กข.คจ. )

ความเป็นมา
     ความยากจนของประชาชนชาวชนบทเป็นปัญหาสำคัญที่ทุกรัฐบาลมุ่งแก้ไขให้หมดไป โดยคณะรัฐมนตรีมีมติเมื่อวันที่ 17 สิงหาคม 2536เห็นชอบให้กระทรวงมหาดไทยดำเนินงานโครงการ กข.คจ. ระยะที่ 1  ระหว่าง ปี 2536 - 2539  และขยายถึงปี 2540 จำนวน 11,608 หมู่บ้าน และมีมติอีกครั้ง  เมื่อวันที่  17 มิถุนายน 2540 เห็นชอบให้กระทรวงมหาดไทยดำเนินงานโครงการ กข.คจ. ระยะที่ 2  ระหว่าง   ปี 2541 - 2544เพื่อขยายพื้นที่ให้ครอบคลุมทุกหมู่บ้านทั่วประเทศที่ยังมีคนจนตามข้อมูล ความจำเป็นพื้นฐาน (จปฐ.) จำนวน 28,038 หมู่บ้าน

หลักการ
     สนับสนุนเงินทุนในระดับหมู่บ้านสำหรับครัวเรือนเป้าหมายยืมไปประกอบ อาชีพ โดยไม่มีดอกเบี้ย และมอบอำนาจให้คณะกรรมการกองทุน กข.คจ.ประจำหมู่บ้าน รับผิดชอบบริหารจัดการเงินทุนของหมู่บ้าน

วัตถุประสงค์  
     เพื่อกระจายโอกาสให้คนยากจนระดับครัวเรือนในหมู่บ้านเป้าหมายมีเงินทุนในการประกอบอาชีพเพื่อเพิ่มรายได้  และเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตให้มีขึ้นตามเกณฑ์  จปฐ.  (หรือ เป็นหมู่บ้านแผ่นดินธรรมแผ่นดินทอง)

โครงสร้างการบริหารและบทบาทหน้าที่
       " กรมการพัฒนาชุมชนเป็นหน่วยงานรับผิดชอบ  มีหน้าที่รับผิดชอบ  ควบคุมดูแล  และตรวจสอบการใช้เงินให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์

      " มีคณะกรรมการอำนวยการแก้ไขปัญหาความจนจังหวัด คณะกรรมการอำนวยการแก้ไขปัญหาความยากจนอำเภอ  และคณะกรรมการอำนวยการแก้ไขปัญหาความยากจนตำบล  มีอำนาจหน้าที่

-ส่งเสริมความเข้มแข็งของเครือข่ายหมู่บ้าน กข.คจ. 

-สนับสนุนและประสานงาน 

-กำกับดูแล  ติดตามประเมินผล  รายงานผลการดำเนินงาน 

-ปฏิบัติหน้าที่อื่นตามที่อธิบดีกำหนด

          " คณะกรรมการ กข.คจ.หมู่บ้าน  จำนวน  ๗ คน  แต่ไม่เกิน  ๙  คน  วาระ  ๔  ปี  ประกอบด้วย

                   ๑) ประธานคณะกรรมการหมู่บ้าน  ผู้แทนคณะกรรมการหมู่บ้าน ผู้แทนสมาชิกสภาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ตั้งโครงการ  อาสาพัฒนาชุมชนตามระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยอาสาพัฒนาชุมชน  พ.ศ. ๒๕๔๗  และผู้แทนกลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิตหรือกลุ่มอาชีพ

                  ๒)ผู้แทนคณะกรรมการพัฒนาสตรีหมู่บ้านตามระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยคณะกรรมการพัฒนาสตรี พ.ศ. ๒๕๓๘  ไม่เกิน  ๒  คน

                   ๓) ผู้แทนองค์กรชุมชนอื่นในระดับหมู่บ้าน  หรือผู้ทรงคุณวุฒิในหมู่บ้าน  เป็นกรรมการได้ตามความจำเป็นและเหมาะสม  ไม่เกิน  ๒  คน  โดยให้หัวหน้าครัวเรือนเป้าหมายประชุมเพื่อคัดเลือกกรรมการ

                   -กรรมการ ๑) – ๓) เลือกกันเองเพื่อทำหน้าที่ประธานคณะกรรมการ  รอง  เลขานุการ  ผู้ช่วยเลขานุการ  และกรรมการอื่นตามความจำเป็นและเหมาะสม

          " อำนาจหน้าที่คณะกรรมการ  กข.คจ.

                   (๑) บริหารจัดการเงินโครงการ  กข.คจ. ของหมู่บ้าน

                   (๒) พิจารณาอนุมัติโครงการและเงินยืมแก่ครัวเรือนเป้าหมายตามโครงการ กข.คจ.

                   (๓) ติดตาม  ส่งเสริม  สนับสนุนการประกอบอาชีพของครัวเรือนเป้าหมาย

                   (๔) จัดทำระบบข้อมูล  จัดทำเอกสาร  บัญชี  ทะเบียนตามโครงการ กข.คจ.

                   (๕) รายงานผลการดำเนินงานตามโครงการฯ

                   (๖) แก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานตามโครงการฯ

          " ประชุมคณะกรรมการ กข.คจ. ประจำหมู่บ้าน ต้องมีกรรมการมาร่วมประชุมเกินกึ่งหนึ่งของกรรมการที่มีอยู่

 เงินโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน

          " เงินทุนตามโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน  เรียกโดยย่อว่า  เงินโครงการ กข.คจ.  ประกอบด้วย

                   ๑) เงินอุดหนุนจากรัฐบาล

                   ๒) เงินอุดหนุนจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

                   ๓) ดอกผลหรือผลประโยชน์อื่นใดที่เกิดจากเงินโครงการ กข.คจ.

                   ๔) เงินบริจาคหรือเงินช่วยเหลืออื่นใดที่ให้โดยไม่มีเงื่อนไขหรือข้อผูกพัน

                   ๕) เงินกู้ตามโครงการ กข.คจ.

                   ๖) เงินอื่นใดที่หน่วยงานอื่นหรือองค์กรอื่นสนับสนุนให้เป็นเงินโครงการ  กข.คจ.

          " เงินโครงการ กข.คจ. มีวัตถุประสงค์  เพื่อให้หัวหน้าครัวเรือนเป้าหมายยืมไปลงทุนประกอบอาชีพหรือขยายกิจการอาชีพของตน  เช่น  อุตสาหกรรมในครัวเรือน  ค้าขาย  งานช่าง  เกษตรกรรม  หรืออาชีพอื่น

          " คณะกรรมการ กข.คจ. หมู่บ้าน เปิดบัญชีเงินฝากออมทรัพย์ที่ธนาคารของรัฐ  หรือธนาคารที่เป็นรัฐวิสาหกิจในพื้นที่อำเภอนั้น  กรณีไม่มีให้เปิดบัญชีกับธนาคารพาณิชย์ภายในอำเภอ  หากไม่มีธนาคารในอำเภอ  หรือมีธนาคารในอำเภอใกล้เคียงใกล้เคียงอยู่ใกล้กว่า  ให้เปิดบัญชีเงินฝากกับธนาคารในท้องที่อำเภอใกล้เคียง  ใช้ชื่อบัญชี  “เงินทุน  กข.คข.  บ้าน......หมู่ที่....ตำบล......”

          " ประธานคณะกรรมการ กข.คจ. หมู่บ้าน  ร่วมกับกรรมการที่ได้รับเลือกจากคณะกรรมการ  กข.คจ. หมู่บ้าน  จำนวน  ๒  คน  เป็นผู้มีอำนาจเบิกเงิน  โดยลงลายมือชื่อไม่นอยกว่า  ๒ ใน  ๓  และประธานฯ ต้องลงลายมือชื่อในการเบิกเงินทุกครั้ง

 การบริหารเงินโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน

" การยืมเงินให้หัวหน้าครัวเรือนเป้าหมาย  หรือผู้แทน  เป็นผู้เสนอโครงการและคำขอยืมเงินต่อคณะกรรมการ กข.คข. หมู่บ้าน

          -ผู้แทนหัวหน้าครัวเรือน  ต้องบรรลุนิติภาวะและมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านของครัวเรือเป้าหมาย  ถ้าไม่บรรลุนิติภาวะหรือไม่มีชื่อในทะเบียนบ้านให้อยู่ในดุลยพินิจของคณะกรรมการฯ

"การพิจารณาอนุมัติโครงการและเงินยืม ให้พิจารณาไปตามลำดับบัญชีครัวเรือนเป้าหมาย  และได้รับความเห็นชอบจากพัฒนากรผู้รับผิดชอบประจำตำบล

          " เลขานุการฯ แจ้งหัวหน้าครัวเรือนเป้าหมายหรือผู้แทนมาทำสัญญายืมเงินภายใน  ๓  วันนับแต่วันที่รับแจ้งการอนุมัติโครงการและเงินยืม  แล้วรายงานผลการอนุมัติให้อำเภอทราบ  และประกาศให้ทราบ ณ ศูนย์ปฏิบัติการหมู่บ้านโครงการ กข.คจ. หรือที่เปิดเผยของชุมชน

         " ประธานฯ รองฯ หรือกรรมการฯ ที่คณะกรรมการฯ มอบหมาย  ลงนามในสัญญากับหัวหน้าครัวเรือนเป้าหมายหรือผู้แทน  จำนวน  ๓  ชุด  โดยส่งมอบให้หัวหน้าครัวเรือนเป้าหมายผู้ยืม  คณะกรรมการ กข.คจ. หมู่บ้าน  และนายอำเภอ เก็บไว้เป็นหลักฐานฝ่ายละ  ๑  ชุด

          " การเบิกจ่ายเงินโครงการฯ ให้คณะกรรมการฯ  โอนเงินเข้าบัญชีเงินฝากของหัวหน้าครัวเรือนเป้าหมายเต็มจำนวนตามที่ได้รับอนุมัติให้ยืม  และออกใบรับเงินยืมของครัวเรือน

          " คณะกรรมการฯ กำหนดระยะเวลาการชำระคืนเงินยืม โดยพิจารณาจากความสามารถในการส่งใช้เงินยืม  ประเภทอาชีพ  และระยะเวลาที่จะก่อให้เกิดรายได้  ต้องไม่เกิน  ๓  ปีนับแต่วันทำสัญญา

         " คณะกรรมการฯ ร่วมกับพัฒนากรผู้รับผิดชอบประจำตำบลสนับสนุนการประกอบอาชีพของครัวเรือน  และติดตามกำกับการส่งใช้คืนเงินยืม

          " คณะกรรมการฯ ออกใบเสร็จรับเงินให้หัวหน้าครัวเรือนทุกครั้ง  และนำฝากเงินเข้าบัญชีเงินฝากธนาคาร  ภายใน  ๓  วันทำการ

          " กรณีมีเหตุสุดวิสัย  ภัยพิบัติ  ภัยธรรมชาติ  หรือเหตุจำเป็นอื่นใด ที่ทำให้โครงการของครัวเรือนยืมเงินได้รับความเสียหายหรือไม่ได้ผลเท่าที่ควร  ให้หัวหน้าครัวเรือนหรือผู้แทนยื่นคำร้องพร้อมเหตุผลความจำเป็นเพื่อขอผ่อนผันระยะเวลาการส่งใช้คืนเงินต่อคณะกรรมการฯ เพื่อพิจารณาเป็นรายกรณี

          " กรณีที่หมู่บ้านเป้าหมายตามโครงการ กข.คจ. ดำเนินการบรรลุวัตถุประสงค์ของโครงการแล้ว  ให้ส่งเงินโครงการ  กข.คจ. ของหมู่บ้าน  เพื่อไปรวมเป็นเงินโครงการ กข.คจ. อำเภอ  โดยให้คณะกรรมการอำนวยการ กข.คจ. อำเภอ  เปิดบัญชีเงินฝากธนาคารประเภทออมทรัพย์  และชื่อบัญชีว่า  “เงินทุน กข.คจ. อำเภอ ......” เพื่อดำเนินการตามวัตถุประสงค์ของโครงการ กข.คจ. ในอำเภอนั้น

 การส่งเสริม  สนับสนุน  การติดตาม  การรายงาน

          " พัฒนากรผู้รับผิดชอบประจำตำบล  ทำหน้าที่  ดังนี้

                   ๑) ส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้ในการบริหารจัดการแก่คณะกรรมการ กข.คจ. หมู่บ้าน

                   ๒) ส่งเสริมสนับสนุนการประกอบอาชีพของครัวเรือนเป้าหมาย

                   ๓) สนับสนุนการจัดทำระบบข้อมูลและเอกสารบัญชี

                   ๔) ติดตาม  ตรวจสอบ  กำกับดูแล  เงินโครงการฯ

                   ๕) รายงานผลการดำเนินงานโครงการฯ

                   ๖) ปฏิบัติงานอื่นตามที่พัฒนาการอำเภอมอบหมาย

          "  พัฒนาการอำเภอ  ส่งเสริม  สนับสนุน  การจัดทำแผนพัฒนาประสิทธิภาพการบริหารเงินโครงการ กข.คจ. และชี้แจง  แนะนำติดตาม  และกำกับดูแลการดำเนินงานตามโครงการฯ ของพัฒนากร

          "  การรายงานภาวะหนี้สินและฐานะการเงินโครงการฯ

                   ๑) ให้คณะกรรมการฯ รายงานภาวะหนี้สิน  และฐานะการเงินของครัวเรือนเป้าหมาย  ให้อำเภอทราบเพื่อรายงานจังหวัด  ปีละ  ๒  ครั้ง

                   ๒) จังหวัดรายงานภาวะหนี้สินและฐานะการเงินของครัวเรือนเป้าหมายให้กรมฯ ทราบ  เพื่อรายงานให้กระทรวงมหาดไทยทราบ

ทะเบียนข้อมูลโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน (กข.คจ.)

อำเภอหว้านใหญ่ จังหวัดมุกดาหาร